హిందూ పురాణాల్లో శివుడ్ని లయ కారకుడిగా చెప్పుకుంటాం. అతను చెడును నాశనం చేసేవాడు కాబట్టి అతన్ని ‘మహాదేవ’ అని కూడా పిలుస్తారు. అలాంటి మహాదేవుడికే సవాలు విసిరిన జలంధరుడిని పరమ శివుడు ఎందుకు చంపాలనుకొన్నాడు? ఇంతకీ శివునికీ, జలంధరునికీ మద్య ఉన్న సంబంధం ఏమిటి? జలంధరుడిని శివుని చెడ్డ కుమారుడిగా ఎందుకు చెప్తారు? ఇలాంటి ఇంట్రస్టింగ్ టాపిక్స్ గురించి ఈ రోజు తెలుసుకుందాం.
జలంధరుని యొక్క మూలం
జలంధరుని జననం గురించి చెప్పుకొనే ముందు అసలు అతని పుట్టుకకి దారితీసిన యుద్ధం గురించి చెప్పుకోవాలి.
శివుడు మరియు ఇంద్రుని మధ్య యుద్ధం
శివ పురాణంలో, ఒకసారి ఇంద్రుడు మరియు బృహస్పతి శివుని దర్శనం కోసం కైలాస పర్వతానికి వెళతారు. వారిని పరీక్షించ దలచుకొన్న శివుడు ఒక యోగి రూపంలో దారికి అడ్డంగా నిలబడి ఉంటాడు. ఆ యోగిని చూసిన ఇంద్రుడు అహంగార గర్వంతో నేనెవరో తెలియదా? అడ్డు తప్పుకో! లేకుంటే నా పిడుగుపాటుతో నిన్ను ముక్కలుగా చేస్తాను అంటూ బెదిరిస్తాడు.
వెంటనే అతని కళ్ళు ఎర్రగా మారాయి. ఆయన అరుపు విని నాలుగు దిక్కులూ వణికిపోయాయి. తన మూడవ కన్ను తెరిచాడు. గురువైన బృహస్పతి వెంటనే ఆ యోగి సాక్షాత్తు పరమశివుడేనని గ్రహించాడు. ఆ విషయమే దేవేంద్రునితో చెప్పాడు. తన తప్పును గ్రహించిన ఇంద్రుడు వెంటనే శివుని పాదాలపై పడి క్షమాపణ కోరుకున్నాడు.
ఇంద్రుని ప్రాణాలను విడిచిపెట్టడానికి, శివుడు తన మూడో కంటి నుండి వచ్చిన నిప్పును సముద్రంలోకి మళ్లించాడు. అది కాస్తా ఆ నీటిలో కలిసి ఓ బాలుడి రూపాన్ని సంతరించుకొంది.
జలంధర జననం
శివుని మూడవ కన్ను నుండి వెలువడిన జ్వాలల నుండి జలంధరుడు జన్మించాడు. మంటలు చాలా తీవ్రంగా ఉన్నాయి. అందుకే ఆ శిశువుని శక్తివంతమైన రాక్షసుడిగా మార్చాయి.
జలంధర ఒక భయంకరమైన యోధుడిగా పెరిగాడు. ఇంకా అపారమైన శక్తులను కలిగి ఉన్నాడు, అది అతన్ని దాదాపు అజేయంగా మార్చింది. అతను సముద్రంపై పట్టు సాధించాడు. తన స్వంత రాజ్యాన్ని సృష్టించాడు. దానిని తన ఉక్కు పిడికిలితో పాలించాడు.
బ్రహ్మదేవుడి రాక
శివుని కోపము నుండి పుట్టిన బాలుడు చాలా పెద్దగా ఏడవటం ప్రారంభించాడు. దాని వలన నాలుగు దిక్కులూ వణికిపోయాయి. దేవతలు, రాక్షసులు అందరూ భయపడిపోయారు. భయపడిపోయిన ఇంద్రుడు ఇతర దేవతలతో కలిసి, బ్రహ్మదేవుని వద్దకు వెళ్లి మొరపెట్టుకొన్నాడు.
వెంటనే బ్రహ్మదేవుడు తన లోకం నుండి దిగివచ్చాడు. ఆ బాలుడు ఎక్కడి నుండి వచ్చాడో తనకు తెలియదని సముద్రుడు బ్రహ్మకు చెప్పాడు. ఆ బాలుడిని యొక్క బలం చూసిన బ్రహ్మ ఇతను అసురుల చక్రవర్తి అవుతాడనీ, అతన్ని శివుడు మాత్రమే చంపగలడనీ చెప్తాడు. అంతేకాదు, అతని మరణానంతరం తిరిగి శివుని యొక్క మూడో కంటికి చేరుకొంటాడని కూడా చెప్తాడు.
ఇక ఆ బాలుడు జలంనుండీ బయటకి వచ్చాడు కాబట్టి ‘జలంధర’ అనే పేరును పెడతాడు బ్రహ్మ. ‘జలంధర’ అంటే “నీరు తెచ్చేవాడు” అని అర్థం.
ఇది కూడా చదవండి: Lesser-Known Stories of Hanuman
జలంధర యొక్క శక్తులు
జలంధరుడి శక్తికి అనేక కారణాలు ఉన్నాయి. వాటిలో ఒక్కో శక్తి గురించి వివరంగా ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
జలంధర యొక్క ప్రారంభ జీవితం
జలంధర బాల్యం ఎన్నో అద్భుతాలతో నిండిపోయింది. అతను గాలి ద్వారా పైకి వెళ్ళేవాడు. సముద్రం మీదుగా ఎగిరిపోయేవాడు. సింహాలను తన పెంపుడు జంతువులుగా పెట్టుకొన్నాడు. అతిపెద్ద పక్షులు మరియు చేపలు అతనికి లోబడి ఉండేవి.
పెరిగి పెద్దవాడయ్యే కొద్దీ జలంధరుడు అత్యంత శక్తివంతమైన వ్యక్తిగా మారాడు. అసురుల గురువైన శుక్రాచార్యుని వద్ద విద్యని అభ్యసించాడు. ఆయన ఆశీర్వాదంతోనే అసురుల చక్రవర్తిగా మారాడు.
జలంధర వివాహం
జలంధర అత్యంత శక్తివంతమైన అసురులలో ఒకరిగా పరిగణించబడుతున్నాడు. కొంత కాలానికి కాలనేమి అనే రాక్షసుని కుమార్తె అయిన వృందని వివాహమాడతాడు.
వృంద గొప్ప విష్ణు భక్తురాలు. తన పవిత్రతను కాపాడుకున్నంత కాలం దేవుడు లేదా రాక్షసుడు ఎవరూ కూడా తన భర్తకు హాని చేయకుండా ఆమె బ్రహ్మదేవుని నుండీ వరం పొందింది. జలంధరుడు న్యాయంగా, పరిపాలించాడు. అతని భార్య వృంద అతనికి అన్ని విషయాలలో సహకరించేది.
జలంధర యొక్క శక్తి మరియు అజేయత వృందా యొక్క పవిత్రత మరియు ఆమెకి తన భర్త పట్ల ఉన్న భక్తి నుండి వచ్చింది. జలంధర తన జీవితంలో చాలా తప్పులు చేశాడు. కానీ భార్య వృందా యొక్క ధర్మబద్ధమైన జీవనం కారణంగా అవి తొలగిపోయాయి.
జలంధర శక్తివంతమైన యోధుడు
వృందాని వివాహం చేసుకున్న తరువాత, జలంధర బలం పెరిగింది. ఈ విషయం అసురుల గురువు శుక్రాచార్య దృష్టికి వచ్చింది. జలంధరకు అసుర సింహాసనాన్ని ప్రసాదించాలని అతను నిర్ణయించుకున్నాడు. అసురులు కూడా ఇష్టపూర్వకంగా జలంధర పక్షం వహించారు.
కొద్దికాలంలోనే జలంధర భూమండలాన్ని జయించాడు. శక్తివంతమైన జలంధర సామ్రాజ్యం భూమ్మీద ఉన్న ప్రతి రాజును పడగొట్టగలిగింది. జలంధర త్వరలో ఇంద్రుని స్వర్గ రాజ్యాన్ని కూడా చూడగలిగాడు. ఇంద్రుడు మరియు మిగిలిన దేవతలతో సహా ఆకాశ దేవతలకు జలంధరుడి ఉపాయాలు తెలియవు. జలంధర దేవతలపై ఆకస్మిక దాడి ప్రారంభించాడు. నిస్సహాయుడైన దేవేంద్రుడికి వెనుదిరగడం తప్ప వేరే మార్గం కనిపించలేదు.
ఏం చేయాలో దిక్కుతోచని స్థితిలో పడ్డారు దేవతలు. ఇంద్రుని అత్యంత శక్తివంతమైన ఆయుధం వజ్రాయుధం. ఈ ఆయుధం కూడా జలంధరపై పనిచేయలేదు. దేవతలందరూ కలిసి బ్రహ్మకి మొరపెట్టుకొన్నారు. సర్వోన్నతుడైన బ్రహ్మదేవుడు దేవతలతో ఇలా పలికాడు. “జలంధర కేవలం శివుని కోపం నుండి జన్మించాడు, కాబట్టి అతన్ని ఆ పరమ శివుడు ఒక్కడు మాత్రమే ఓడించగలడు” అని.
ఇంద్రుడు వెళ్లి శివుడిని అడిగితే ఏమైనా ప్రయోజనం ఉంటుందేమో అని ఆలోచించ సాగాడు. వెంటనే వెళ్లి శివుడిని ప్రాధేయబడ్డారు. అప్పుడు శివుడు దేవతల కోరికను నెరవేర్చటం కోసం జలంధరను కలిశాడు. అయితే జలంధరుడు చాలా అహంకారంతో ఆ శివుడినే ధిక్కరించే ప్రయత్నం చేశాడు.
శివుడు తన కోపాన్ని అణచుకుని, జలంధరతో తర్కించే ప్రయత్నం చేశాడు, కానీ అతను విఫలమయ్యాడు. అయితే అహంకారి జలంధరుడు శివుని శాంతి ఒప్పందాన్ని తిరస్కరించాడు.
జలంధరను ఎదుర్కొన్న తరువాత, శివుడు కైలాసానికి తిరిగి వచ్చి దేవతలకు పరిస్థితిని వివరించాడు. చివరగా, శివుడు ఇలా అన్నాడు, “మనం జలంధరను నాశనం చేయాలంటే… యుద్ధం ఒక్కటే శరణ్యం అని చెప్తాడు.
జలంధర శక్తిని తెలియచేసిన శుక్రాచార్యుడు
ఒకనాడు జలంధరుడి రాజ్యానికి రాక్షస గురువైన శుక్రాచార్యుడు వస్తాడు. వచ్చిన ఆచార్యుని సగౌరవంగా ఆహ్వానించి విశేషాలు ఏమిటి? అని అడిగాడు జలంధరుడు.
పూర్వకాలంలో దేవతలు, రాక్షసులు కలిసి పాలసముద్రాన్ని మదించారు. దానిలో నుండి హాలాహలం పుట్టింది. దాన్నీ దేవతలు తీసుకున్నారు ఐరావతము పుట్టింది. దాన్నీ దేవతలే తీసుకున్నారు. కామధేనువు, కల్పవృక్షము పుట్టినాయి. వాటిని కూడా దేవతలే తీసుకున్నారు. చివరకు అమృతం పుట్టింది. దాన్ని కూడా దేవతలే ఆరగించారు. అమృతం తాగిన రాహును చంపేశారు. అలా ఆనాడు జరిగింది.
హిరణ్యకశ్యప, హిరణ్యాక్ష్యులను, ఇంకెందరో దానవ శ్రేష్టులను సంహరించారు. పోనీ ఇప్పుడు చూడు. వైకుంఠాన్ని శ్రీహరి ఆక్రమించి ఉన్నాడు. కైలాసములో ఈశ్వరుడున్నాడు. దేవేంద్రుడు స్వర్గాన్ని పాలిస్తున్నాడు. ఈ రకంగా దేవతలందరూ సర్వసౌఖ్యాలు అనుభవిస్తూ, మనలను మాత్రం అడవులలోకి నెట్టివేశారు. బలపరాక్రమాలు గలిగిన దానవుడవైన నువ్వు రాజుగా ఉండగా కూడా ఈ అన్యాయం ఇంకా కొనసాగవలసినదేనా? అన్నాడు శుక్రాచార్యుడు.
అది విన్న జలంధరుని రక్తం వేడెక్కింది. వెంటనే మస్మరుడు అనే రాక్షసుణ్ణి పిలిచి ఇంద్రుని వద్దకు దూతగా వెళ్ళి రమ్మన్నాడు.
“దేవేంద్రా! ఇంతకాలం నువ్వు స్వర్గసుఖాలు అనుభవించావు. ఇకనుండీ స్వర్గాధిపత్యం దానవేంద్రుడైన జలంధరునకు ఇవ్వు, లేదంటే “యుద్ధం తప్పదు” అన్నాడు మస్మరుడు.
ఇంద్రుడు పగలబడి నవ్వుతూ “ఇంతకు ముందు ఎంతమంది రాక్షసులు పుట్టలేదు? వారందరినీ విష్ణుమూర్తి సంహరించలేదా? ఇప్పుడూ అంతే. చేతనైతే జలంధరుడు యుద్ధం చేసి స్వర్గాన్ని గెలుచుకోమను” అన్నాడు.
మూల్లోకాలను జయించిన జలంధరుడు
మస్మరుడు చెప్పిన సమాధానం విన్న జలంధరునికి పట్టరాని కోపం వచ్చింది. వెంటనే ఇంద్రపురిపై దాడి చేయమని నాలుగు దిక్కులలో ఉన్న రాక్షసులకు సందేశం పంపాడు. వారి సహాయంతో స్వర్గం మీద దండెత్తి స్వర్గాన్ని ఆక్రమించాడు జలంధరుని దెబ్బకి స్వర్గాధిపతి ఇంద్రుడు అరణ్యాలకు పారిపోయాడు.
జలంధరుడు తన బలాన్ని చూసుకొని మరింత రెచ్చిపోయాడు. దేవతా స్త్రీలను వేధించడం ప్రారంభించాడు. ఈ క్రమంలో వైకుంఠం మీదకి దండెత్తాడు. అక్కడ విష్ణువు వద్ద నుండి లక్ష్మీ దేవిని లాక్కోవాలనుకున్నాడు. కానీ, లక్ష్మీ దేవి అందుకు అంగీకరించక, మనమిద్దరం నీటి నుండి పుట్టాము, కాబట్టి మనం సోదర సోదరీమణులం అవుతాం అని చెప్పింది. లక్ష్మీదేవి మాటలకు ముగ్ధుడైన జలంధరుడు లక్ష్మీదేవిని తన సోదరిగా భావించి వైకుంఠాన్ని విడిచిపెట్టాడు.
దీని తరువాత, అతను కైలాస పర్వతానికి వెళ్లి తన భార్య కావాలని పార్వతీ దేవిని కోరడం ప్రారంభించాడు. దీంతో పార్వతీదేవికి కోపం వచ్చింది, మహాదేవుడు జలంధరుడితో యుద్ధం చేయాల్సి వచ్చింది.
ఇలా జలంధరుడు ముల్లోకాలకు అధిపతి అయ్యాడు. అతని ధర్మబద్ధమైన పాలన వల్ల దేవతలు తప్ప మిగిలిన వారంతా సంతృప్తి చెందారు.
దేవర్షి నారద ఉపాయం
దేవతల పక్షాన యుద్ధం చేసేవారు లేరు. ఏం చెయ్యాలో అర్థం కాలేదు దేవతలకు. ఇంతలో నారద మహర్షి వారి దగ్గరకు వచ్చాడు. మహర్షితో తమ బాధలు మొరపెట్టుకున్నారు.
ఎంతైనా జలంధరుడు గొప్ప భక్తుడు. వేదవేదాంగవిధుడు. బ్రహ్మ వరప్రసాది. ఈ కారణంచేత అతణ్ణి యుద్ధంలో గెలవటం చాలా కష్టం. పైగా అతడి భార్య వృంద గొప్ప విష్ణు భక్తురాలు. ఈ కారణంగా అతనిని ఏమీ చేయలేం. అందుకే మీరంతా పరమేశ్వరుణ్ణి ఆరాధించండి. నాకు చేతనైంది నేను చేస్తాను. అని చెప్పి అక్కడ నుంచి బయలుదేరాడు నారదుడు.
అలా లోక సంచారం చేస్తూ, నారదుడు జలంధరుని ఆస్థానానికి వచ్చాడు. నారద మహర్షిని ఉచిత రీతిని సత్కరించి లోకాలలో జరిగే విశేషాలు ఏమిటి? అన్నాడు జలందరుడు. దానికి నారదుడు. “రాజా! నీ పాలనలో దేశం సుభిక్షంగా ఉన్నది. సకాలంలో ఎండలు కాస్తున్నాయి.. వానలు కురుస్తున్నాయి. నువ్వు దేవతలను జయించావు. స్వర్గాన్ని ఆక్రమించావు. వైకుంఠము, కైలాసము కూడా కైవశం చేసుకున్నావు. ఇక్కడి వరకూ అంత బానే ఉంది కానీ ఓ చిన్న లోపం కనిపిస్తున్నది” అన్నాడు.
అంతవరకు తనని పోగిదినందుకు ఆనందించిన జలంధరుడు ఆ లోపం ఏమిటో తెలుసుకోవాలనే ఆతృతతో… “మునీంద్రా! ఏమిటా లోపం?” అన్నాడు.
దానికి నారదుడు లోకోత్తర సౌందర్య రాశి నీ దగ్గర లేకుండా వేరొకరి దగ్గర ఉన్నది అన్నాడు. ఆ మాటలు వినగానే, ఆ స్త్రీ మీద వ్యామోహము మొదలైంది. ఎలాగైనా ఆమెను స్వాధీనపరచుకోలేకపోయానే అన్న అవమానం పీడించసాగింది. ఇంక ఉండబట్టలేక ‘ఆ సౌందర్యరాశి ఎవరు? ఎక్కడ ఉన్నది?’ అని నారదుణ్ణి అడిగాడు జలంధరుడు.
“దానవేంద్రా! ఆమె ప్రస్తుతము పరమేశ్వరుని భార్యగా ఉన్నది. నీవు ఆ పరమ శివుడ్ని జయించి ఆమెను నీ వశం చేసుకోవటం కష్టమైన పనేమో పోనీలే!” అంటూ జలందరుణ్ణి రెచ్చకొట్టాడు నారదుడు.
ఇది కూడా చదవండి: Kalabhairavas Connection to Kashi Vishwanath
జలంధర మరియు శివుని మధ్య యుద్ధం
నారదుని మాటలు రాక్షసేంద్రుని మీద బాగా పనిచేసినాయి. వెంటనే పరమేశ్వరునితో యుద్ధం ప్రకటించాడు. ఒక ప్రక్క యుద్ధం జరుగుతోంది. మరోపక్క తాను శంకరుని వేషం ధరించి, కొంతమంది రాక్షసుల చేత మాయ గణపతి వేషం వేయించి పార్వతీదేవి దగ్గరకు వెళ్ళి, శంకరుడు వచ్చాడని గణపతితో వర్తమానం పంపాడు.
యుద్ధం జరుగుతుండగా శంకరుడు ఎలా వస్తాడు? అని అనుమానం వచ్చిన పార్వతీదేవికి రాక్షసుల నిజస్వరూపం తెలిసింది. దాంతో వారు పారిపోయారు. అప్పుడు పార్వతీదేవి విష్ణుమూర్తికి వర్తమానం పంపి జలంధరుని భార్య వృంద, మహాపతివ్రత. ఆమె పాతివ్రత్యాన్ని గనుక పాడు చెయ్యకపోతే. జలంధరుడు మరణించడు. కాబట్టి ఆ పని చూడమని చెప్తుంది.
వృంద శాపం
జలంధర చేసినట్లే తనని కూడా వృందని మోసగించమని పార్వతీ దేవి విష్ణువును ఆజ్ఞాపిస్తుంది. అప్పుడు శ్రీమహావిష్ణువు జలంధరుడి రూపంలో వృంద యొక్క రాజభవనానికి వెళ్లాడు. వృంద అతనిని చూసి తన భర్తే అనుకొని ముందు ఆలింగనం చేసుకుంటుంది. తర్వాత అతను తన భర్త రూపంలో వచ్చిన విష్ణువు అని గ్రహించి బాధపడుతుంది.
ఈ సంఘటన ఆమె పవిత్రతను విచ్ఛిన్నం చేస్తుంది. అంతేకాదు ఏదో ఒక రోజు తన స్వంత భార్యను కూడా ఎవరైనా ఇలానే మోసం చేస్తారని విష్ణువుని శపిస్తుంది. పవిత్రతను కోల్పోయిన వృంద ఆత్మాహుతి చేసుకుంటుంది.
ఆమె పవిత్ర బూడిద నుండి ఒక మొక్క ఉద్భవిస్తుంది. శ్రీమహావిష్ణువు దానికి ‘తులసి’ అనే పేరు పెడతాడు. ఇంకా నా రూపాలలో ఒకటి శాలిగ్రామం రూపంలో తులసితో పాటు పూజలందుకొంటుంది అని చెప్తాడు.
జలంధర మరణం
జలంధరుని శక్తి యొక్క రహస్యం అతని ధర్మబద్ధమైన భార్య, మరియు అతని భార్య యొక్క పవిత్రత. ఎప్పుడైతే ఆ పవిత్రత విచ్ఛిన్నమైందో… అప్పుడే అతని శక్తులు క్షీణించాయి. దీని తరువాత, జలంధరుని శక్తులు అంతమయ్యాయి అప్సరసలు మరియు గంధర్వులు అంతరించారు. తాము చూస్తున్నది భ్రమ తప్ప మరేమీ కాదని శివుని సైన్యం గ్రహించింది.
శివుడు తన యుద్ధాన్ని తిరిగి ప్రారంభించాడు. శుంభుడు మరియు నిశుంభుడు అనే రాక్షసులు అతనితో పోరాడటానికి ముందుకు వచ్చారు, కాని చివరికి వారు యుద్ధభూమి నుండి పారిపోవాల్సి వచ్చింది. అప్పుడు జలంధరుడు శివునితో యుద్ధానికి వచ్చాడు. వారి మధ్య భీకర యుద్ధం మొదలైంది. శివుడు జలంధరుడి తలను తన బొటనవేలు నుండి సృష్టించిన తన చక్రం ద్వారా వేరు చేశాడు. అతని మరణం తరువాత, జలంధరుని ఆత్మ శివునితో ఐక్యమైంది.
జలంధర్ నగరానికి ఆ పేరు ఎలా వచ్చింది?
జలంధర్ భారతదేశంలోని పంజాబ్ రాష్ట్రంలోని ప్రధాన జిల్లాలలో ఒకటి. ఈ నగరం సట్లెజ్, బియాస్ మరియు రావి అనే మూడు నదులను కలిగి ఉంది. ఈ నగరానికి ఆ పేరు పెట్టడం వెనుక ఉన్న పురాణం ఏంటంటే…
జలంధర్ నగరం రాక్షస రాజు జలంధర్ రాజధాని అని చెబుతారు. నేటికీ, జలంధర్‌లో, రాక్షస రాజు జలంధర్ భార్య వృందా దేవి ఆలయం మొహల్లా కోట్ కిషన్‌చంద్‌లో ఉంది.
ఇక్కడ ఒక పురాతన గుహ ఉందని, అది నేరుగా హరద్వార్‌కు వెళ్తుందని నమ్ముతారు. ఈ ఆలయానికి సంబంధించిన పురాణాల ప్రకారం, విష్ణువు తన పవిత్రతను విచ్ఛిన్నం చేసినప్పుడు వృంద ఇక్కడే ఆత్మాహుతికి పాల్పడింది. ఆమె బూడిద పైన తులసి మొక్క పుట్టింది. లక్ష్మీదేవి కంటే విష్ణువు అత్యంత ప్రీతిపాత్రంగా భావించే తులసి ఈ వృందా దేవి రూపం.
40 రోజుల పాటు భక్తితో ఇక్కడ పూజలు చేస్తే కోరిన కోరికలు నెరవేరుతాయని వృందా దేవి ఆలయానికి సంబంధించిన ఒక ప్రసిద్ధ నమ్మకం. జలంధర్ నగరానికి సంబంధించి, ఇక్కడ 12 చెరువులు ఉండేవని, నగరంలోకి ప్రవేశించాలంటే పడవ సహాయం తీసుకోవాల్సి ఉంటుందని పురాణాలలో పేర్కొనబడింది. ఈ ప్రదేశం యొక్క సరిహద్దు గోడ వెలుపల ఒక పాత చెరువు ఉంది, ఇది అన్నపూర్ణ ఆలయాన్ని తాకింది మరియు ఒక వైపు బ్రహ్మ కుండ్ సరిహద్దుగా ఉంది. నేటికీ, పాత చిన్న ఇటుకల మెట్లు ఇక్కడ ఉన్నాయి.
నీతి
జలంధర ఓ అహంకారి మరియు బలమైన రాక్షసుడు. అతను చివరికి ధర్మం యొక్క శక్తులు మరియు విశ్వం యొక్క చట్టాలచే జయించబడ్డాడు. దానితో సంబంధం లేకుండా. అతని ఓటమి చెడుపై మంచి విజయానికి మరియు అహంకారంపై ధర్మానికి చిహ్నంగా పరిగణించబడుతుంది.
మొత్తంమీద, జలంధర పాత్ర మంచి మరియు చెడుల మధ్య శాశ్వతమైన యుద్ధాన్ని గుర్తు చేస్తుంది, అలాగే అతని భార్య విషయంలో ఒకరి నమ్మకాలు మరియు సూత్రాలకు కట్టుబడి ఉండవలసిన అవసరాన్ని గుర్తు చేస్తుంది.